بررسی آثار قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بر تغییرات الگوی کشت محصولات زراعی در استان مازندران

مزیت نسبی یکی از ابزارهای کارآمد برای تصمیم­گیری در تولید و تجارت محصولات می­باشد که از دو بعد جایگزینی واردات و توسعه صادرات حائز اهمیت می­باشد. استان مازندران یکی از قطب­های عمده­ی محصولات کشاورزی در ایران است که با برنامه­ریزی صحیح می­توان آنرا به یکی از مراکز تولید و صادرات انواع محصولات کشاورزی تبدیل کرد. در این مطالعه، با استفاده از شاخص‌های هزینه­ی منابع داخلی (DRC)، هزینه منافع اجتماعی (SCB) و سودآوری خالص اجتماعی (NSP) و الگوی برنامه­ریزی خطی، اثرات حذف یارانه­های دولت و تأثیر آن بر مزیت نسبی محصولات زراعی مختلف استان مازندران در سال 1391 بررسیشده است. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص DRC، محصولاتی نظیر پنبه­ دیم، جو دیم، گندم دیم، کلزا آبی، جو آبی و گندم آبی فاقد مزیت و برنج، کلزا دیم و پنبه آبی دارای مزیت است. با توجه به شاخص SCB محصولاتی چون پنبه آبی، برنج، کلزا دیم دارای مزیت نسبی است. شاخص NSP نشان داد که محصولات پنبه دیم، جو دیم، گندم دیم، کلزا آبی، جو آبی و گندم آبی فاقد مزیت نسبی و کلزا دیم، برنج و پنبه آبی دارای مزیت ‌نسبی می­باشند. بر اساس نتایج، با هدفمند شدن یارانه­ها و برابری قیمت­های داخلی با قیمت­های خارجی و همچنین با در نظر گرفتن قیمت واقعی برای نرخ ارز، مشاهده می­شود که الگوی کشت در مورد محصولات آبی به سمت محصولاتی نظیر پنبه و برنج هدایت شوند. در مورد محصولات دیم نیز با هدفمندی یارانه­ها، الگوی کشت به سمت محصول کلزا میل خواهد کرد.